Pregled Prvi Preth Sled Poslednji
(3.dio)
12. -- a) I nazivi kontinenata, zemalja, država, pokrajina, gradova,
sela i naseljenih m{j}esta uopšte pišu se velikim početnim slovom
svake r{ij}eči koja ulazi u njihov sastav (osim pr{ij}edloga i
veznika kada nisu na početku):
Federativna Narodna Republika Jugoslavija (i Jugoslavija), Narodna
Republika Hrvatska, Autonomna Pokrajina Vojvodina, Velika Britanija,
Republika Francuska (i Francuska), Belgija, Švedska, Poljska,
Evropa, Azija, Austrija, Dalmacija, Vojvodina, Istra, Crna Gora,
Makedonija, Valjevo, Bjelovar, Pariz, Rim, Moskva, Podravina,
Pomoravlje, Sremska Mitrovica, Mala Azija, S{j}everna Amerika,
Južna Amerika, Duga Resa, Bela Crkva, Grubišno Polje, Novi Pazar,
Donji Banovci, Za Gorom, Pod Velje Brdo, Bosna i Hercegovina, Brod
na Kupi.
b) Kada je prvi d{e|i}o dvočlanog naziva prid{j}ev koji ne ulazi u
ime tačno određenog geografskog pojma, taj se prid{j}ev piše malim
slovom: jugoistočna Azija (tj. jugoistočni d{e|i}o Azije), istočna
Slavonija, zapadna Srbija, u srednjoj Bosni.
c) I svi ostali geografski nazivi pišu se velikim početnim slovom.
Ali ako su sastavljeni od više r{ij}eči, a druga r{ij}eč nije
vlastita imenica -- velikim početnim slovom piše se samo prva
r{ij}eč:
Jadransko more, Balkansko poluostrvo, Ohridsko jezero, Šar-planina,
Hrvatsko primorje, Dilj-gora, Tetovska kotlina, Atlantski okean,
Viški kanal, Stara planina, ali B{ij}eli Drim, Velika Morava,
Prizrenska Bistrica.
13. -- a) Strane sv{ij}eta pišu se malim slovima: istok, zapad,
s{j}ever, jug, jugoistok, s{j}everozapad. Ali ako neka od ovih
imenica označava određene države i narode, onda se ona piše
početnim velikim slovom (Predstavnici Istoka i Zapada traže put
zbliženja).
b) Velikim početnim slovima pišu se i sve r{ij}eči koje ulaze u
sastav naziva nebeskih t{ij}ela: Zemlja, Sunce, M{j}esec, Mars,
Vlašići, Danica, Veliki Medv{j}ed, Kumova Slama.
14. -- a) Samo velikim početnim slovom prve r{ij}eči, ukoliko druge
po redu same sobom ne zaht{ij}evaju veliko slovo, pišu se:
1) višečlana vlastita imena praznika:
Nova godina, Prvi maj, Dan d{j}ečje radosti, Dan pob{j}ede,
Dvadeset deveti novembar, Sveta tri kralja, Tri jerarha,
Kurban-bajram, ali Dan Republike, Sveti Sava (praznik), Sveti Petar
i Pavle (praznik).
B{el|ilj}eška. -- Kao sastavni d{e|i}o imena ličnosti koja je nekad
bila proglašena za sveca sv. (tj. sveti) pišemo malim slovima:
sv. Sava, sv. Petar, sv. Antun. Ali se u nazivima m{j}esta, brda,
crkava i sl. prid{j}ev sveti, kao i svaki drugi prid{j}ev kada je na
početku naziva, piše velikim početnim slovom: Sveti Stefan, Sveti
Ilija (brdo), Sveti Spas, Sveti Antun, Aja Sofija, Visoki Dečani.
2) višečlani naslovi knjiga, d{j}ela, rasprava, članaka, p{j}esama,
propisa, zakona i dr.:
Gorski v{ij}enac, Seljačka buna, U registraturi, Naš jezik, Vjesnik
u sr{ij}edu, Večiti mladoženja, Sveto pismo, Travnička hronika, Na
rubu pameti, Đački rastanak, O vaspitanju ukusa, Zakon o
službenicima itd.;
3) nazivi ulica i trgova:
Brankova ulica, Trg žrtava fašizma, Trg bratstva i jedinstva,
Radničko naselje, Bosanska ulica ili Ulica bosanska, Ulica braće
Kavurića, Lenjinov trg, Avalski drum;
4) nazivi organizacija, društava i ustanova:
Savez komunista, Savezno izvršno v{ij}eće, Demokratska stranka,
Udruženje književnika Srbije, Organizacija ujedinjenih naroda,
Sav{j}et za prosv{j}etu, nauku i kulturu, Dalmatinski sabor,
Beogradski univerzitet, Hrvatsko narodno kazalište, Klasična
gimnazija u Sarajevu (ali: U klasičnoj gimnaziji uče se i latinski
i grčki jezik.), Narodna Banka FNRJ, Srpska akademija nauka, Matica
hrvatska, Kotarski sud u Vinkovcima, Beogradsko dramsko pozorište,
Seljačka radna zadruga u Crvenki, Fabrika mašina i alatiljka u
Železniku, Varaždinska tekstilna industrija.
b) Kada su nazivi koji su navedeni u prethodnoj tački jednočlani,
ili kada se uzima samo po jedna r{ij}eč m{j}esto više njih, onda se
te r{ij}eči pišu velikim početnim slovima:
Uskrs, Bajram, T{ij}elovo, Nikoljdan, Ivanjdan, Gospođica, Ruke,
Koreni, Prolom (roman), Kletva, Otadžbina, Veče (p{j}esma), Jezik
(časopis), Letopis (tj. Letopis Matice srpske), Filolog
(Južnoslovenski filolog), Njegoš u Vijencu op{ij}eva istragu
poturica. Akademija (tj. Srpska akademija nauka) ima više
instituta. -- Obrađena je i pos{l|lj}ednja knjiga R{j}ečnika
Akademije (misli se na Jugoslavensku akademiju znanosti i
um{j}etnosti).
15. -- a) Velikim početnim slovom pišu se svi prid{j}evi izvedeni
nastavcima -ov (-ev) i -in od vlastitih imenica:
Markov, Ivanov, Stanin, Jeličin, Petrovićev, Gajev, Jakšićev,
Titov, Matošev, Zmajev, Seljin, Jupiterov, Perunov, Dijanin,
Brundov, Galebova krma, Srbinov, Turčinov, Belgijančev,
Karlovčaninov, Splićankin, Moravina pritoka, Matičina uprava,
Akademijina izdanja itd.
b) Prid{j}evi izvedeni nastavkom -ski i od vlastitih imena pišu se
malim slovom: titovski, lenjinski, vukovski, gajevski.
|
|